Herken je dit? Je staat op het punt om een mail te versturen, je rapportage te publiceren of die belangrijke brief te verzenden. Dan slaat de twijfel toe: klopt de werkwoordspelling wel? Voor de zekerheid vraag je een collega om te controleren, en ja hoor - daar komen de dt-fouten aan het licht. Geen paniek, je bent niet de enige! Met een paar handige trucs en regels krijg je de werkwoordspelling onder de knie. Lees verder en ontdek hoe je nooit meer struikelt over die lastige d's en t's.
De Nederlandse taal is behoorlijk uitdagend. Of je een -d, een -t of -dt schrijft, hangt af van de tijdsvorm en de woordsoort. En dat maakt het ingewikkeld.
Neem bijvoorbeeld het werkwoord 'wordt': deze vorm komt 65 keer vaker voor in de Nederlandse taal dan 'word', blijkt uit CELEX, een grote databank van Nederlandse teksten. Het gevolg? Ons brein kiest vaak automatisch voor de meest voorkomende vorm, ook als die fout is. Geen wonder dat 'ik wordt' een van de meest gemaakte fouten is. Maar met de juiste tips en oefeningen kun je ervoor zorgen dat je werkwoordspelling rotsvast wordt.
1-daagse cursus spelling Uitgebreide cursus spelling en grammatica
We beginnen bij de basis: er zijn 3 groepen werkwoorden die elk hun eigen regels hebben.
De tegenwoordige tijd wordt vaak als het makkelijkst gezien. Dit zijn de regels:
Twijfel je plots tussen -t, -d of -dt in de tegenwoordige tijd? Vervang het werkwoord door 'smurfen'. Hoor je 'smurft'? Voeg een -t toe.
Smurfen? Jawel, de smurfen hebben het zichzelf heel makkelijk gemaakt door alle werkwoorden in te ruilen voor 'smurfen'. Koken, knutselen of in de tuin werken? Alles wordt smurfen genoemd. Dat gekke smurfentaaltje kun jij nu mooi gebruiken!
Voorbeelden ezelsbruggetje word of wordt:Je hebt 2 soorten werkwoorden:
Sterke werkwoorden: die veranderen van klank: Ik slaap → ik sliep
Zwakke werkwoorden: die veranderen in de verleden tijd niet van klank: Ik pak → ik pakte
Hier ga je dus uit van de stam (hele werkwoord -en). Daarachter komt -te of -de bij enkelvoud en -ten of -den bij meervoud.
Of er -te of -de achter zwakke werkwoorden moet, hoor je meestal wel. Maar er zijn twijfelgevallen. Is het geloofte of geloofde? En verbaaste of verbaasde?
Als de stam van het woord eindigt op één van de medeklinkers van 't ex-kofschip, dan schrijf je -te of -ten aan het eind. Dat zijn dus de letters: t, x, k, f, s, c, h, p. Kijk mee:
Bij een voltooid deelwoord hoor je niet altijd of je een -t of -d moet schrijven. Maak het woord in je hoofd even langer (verleden tijd) om erachter te komen:
Ook hier geldt: gebruik 't ex-kofschip om twijfel weg te nemen.
Zelfs met alle regels en ezelsbruggetjes kunnen fouten erin sluipen. Daarom is onze gouden tip: lees je tekst na en laat iemand anders er ook naar kijken. Een frisse blik kan dt-fouten voorkomen, zeker als je al lange tijd met dezelfde tekst bezig bent.
Gebruik het ezelsbruggetje 'smurfentaal' in de tegenwoordige tijd. Voor de verleden tijd maak je werkwoorden langer om te controleren of je een -d of -t moet schrijven.
Oefen regelmatig met online tools zoals spellingtests, volg een praktische spellingcursus of gebruik apps die speciaal ontworpen zijn voor werkwoordspelling.
Kijk naar het onderwerp van de zin: bij 'ik' gebruik je alleen de stam (ik word). Bij 'jij' of 'hij/zij/het' schrijf je stam t (jij wordt, hij wordt). Twijfel je? Vervang dan het werkwoord door 'smurfen' om erachter te komen of er een -t nodig is of niet.
Als de laatste letter van de stam voorkomt in 't ex-kofschip (t, x, k, f, s, c, h, p), gebruik je -te(n). Zo niet, dan gebruik je -de(n). Voorbeeld: bakte (ja), verfde (nee).
De regels zijn afhankelijk van tijdsvorm en klank. Daarnaast komen bepaalde fouten ('ik wordt') zo vaak voor dat ze vanzelfsprekend lijken, ook al zijn ze fout.
Lees je tekst hardop, gebruik een spellingscontrole en laat een ander je tekst nakijken. Een frisse blik ziet vaak wat jij over het hoofd ziet.
Bekijk onze cursussen spelling en ga zelfverzekerd aan de slag:
Train2work biedt verschillende cursussen om jouw taalvaardigheid naar een...
Meld je dan aan voor de nieuwsbrief.
maandag t/m vrijdag
8.30 - 17.30 uur
070 385 86 52
info@train2work.nl
maandag t/m vrijdag
8.30 - 17.30 uur