Hoe kan het dat je collega de spelfouten direct opmerkt en jij blijft struikelen over d’tjes en t’tjes? Gelukkig bestaan er verschillende regels en trucs voor een foutloze werkwoordspelling. Wij hebben de belangrijkste voor je op een rij gezet. Even verder lezen dus, dan heb ook jij straks de dt-spelling volledig onder de knie!

De tegenwoordige tijd

De tegenwoordige tijd wordt vaak als het simpelst gezien. Kijk maar mee: 

1. De ik-vorm is enkel de stam -> ik word
2. Werkvoord vóór jij is enkel de stam -> word jij 
3. Werkvoord na jij is de stam t -> jij wordt 
4. Werkwoord hij, zij of het is stam t (tenzij de stam al eindigt op een t) -> hij wordt en hij ontmoet 

Ezelsbruggetje voor de tegenwoordige tijd: de smurfentaal

De smurfen hebben het zichzelf heel makkelijk gemaakt door alle werkwoorden in te ruilen voor ‘smurfen’. Koken, knutselen of in de tuin werken? Alles wordt smurfen genoemd. Maar van dat gekke smurfentaaltje kunnen wij nog wat leren!

Twijfel je plots tussen -t, -d of -dt in de tegenwoordige tijd? Vervang het werkwoord dan door smurfen. Hoor je smurft? Schrijf dan een -t bij het werkwoord. Kijk maar: 

1. Hoe oud word(t) je broer? -> Hoe oud smurft je broer? Je hoort een -t ,dus je schrijft: Hoe oud wordt je broer? 
2. Ik word(t) uitgenodigd -> Ik smurf uitgenodigd. Je hoort geen -t dus je schrijft: Ik word uitgenodigd.
3. Brand(t) je vader zijn hand? -> Smurft je vader zijn hand? Je hoort een -t dus je schrijft: Brandt je vader zijn hand? 

De verleden tijd

Je hebt twee soorten werkwoorden: de sterke en de zwakke werkwoorden. Zwakke werkwoorden veranderen in de verleden tijd niet van klank:
Ik pak -> ik pakte
Hier ga je dus uit van de stam (hele werkwoord -en). Daarachter komt -te of -de bij enkelvoudige onderwerpen en -ten of -den bij meervoudige onderwerpen. Simpel, toch?

Sterke werkwoorden veranderen daarentegen wel van klank. Bijvoorbeeld slapen:
Ik slaap -> ik sliep

Of er -te of -de achter zwakke werkwoorden moet, hoor je meestal wel. Maar er zijn twijfelgevallen. Is het geloofte of geloofde? En verbaaste of verbaasde?

Ezelsbruggetje voor de verleden tijd: ’t ex-kofschip

De regel van dit ezelsbruggetje luidt als volgt: als de stam van het woord eindigt op één van de medeklinkers van ’t ex-kofschip, dan schrijf je -te of -ten aan het eind. Dat zijn dus de letters: t, x, k, f, s, c, h, p. Kijk mee:

1. Ik bak een taart -> k zit in het ex-kofschip dus je schrijft -te: ik bakte een taart
2. Hij mist de bal -> s zit in het ex-kofschip dus je schrijft -te: hij miste de bal
3. Ik verf de muur -> let op! De stam is verv. De v zit niet in het ex-kofschip dus je schrijft -de: ik verfde de muur

Het voltooid deelwoord

De meeste fouten worden gemaakt bij zinnen met een voltooid deelwoord. Als een voltooid deelwoord op -en eindigt, dan levert dat geen problemen op. Ik loop -> ik heb gelopen. Maar -t of een -d, dat hoor je niet.

Ezelsbruggetje voor de verleden tijd: langer maken of ’t ex-kofschip

Door het woord langer te maken in de verleden tijd, kom je er gemakkelijk achter of het woord met een -t of een -d moet worden geschreven in de voltooide tijd.

1. Verhuisd -> want het is ook verhuisde
2. Gestopt -> want het is ook stopte
3. Ontploft -> want het is ook ontplofte

Daarnaast kan je ook ’t ex-kofschip gebruiken om het voltooid deelwoord te controleren!

Dé gouden tip: dubbelcheck je werkwoordspelling

-D’tje en -t’tjes blijven een lastig fenomeen in de Nederlandse taal. Werkwoordspelling onder de knie krijgen is één, maar het altijd goed doen blijft lastig. Dé gouden tip: lees na het schrijven je tekst nog even door en laat dit ook door iemand doen met een sterk gevoel voor taal. Ook als je dat zelf ook hebt: je kunt blind worden voor je eigen -dt fouten als je een lange tijd op een tekst gefocust bent.

Bekijk alle inspiratie-artikelen